Wat gebeurt er met je achternaam als je gaat trouwen? Dit is afhankelijk van je nationaliteit en kan dus er land sterk verschillen. In dit artikel zullen we uit gaan van een bruidspaar die beiden over de Nederlandse nationaliteit beschikken.
TL;DR: je hebt 4 mogelijkheden:
- Je neemt de achternaam van je partner
- Je neemt eerst de achternaam van je partner, daarna je eigen achternaam
- Je neemt eerst je eigen achternaam, daarna de naam van je partner
- Je houdt je eigen achternaam
Oh ja, kinderen kunnen geen samengestelde achternaam, dus voor hen is het de één of de ander.
Naamrecht bij trouwen
Als je allebei de Nederlandse nationaliteit hebt, betekent dat, dat je achternaam bij het trouwen wordt bepaald door het Nederlandse naamrecht. In het Nederlands naamrecht zal je je eigen achternaam behouden. Je paspoort blijft dus officieel je eigen, aangeboren achternaam behouden. Wel kan je als je je paspoort laat vernieuwen laten toevoegen dat je getrouwd bent en met wie. Daarvoor moet je aan de standaard gegevens voor een paspoort aanvraag ook een kopie van je trouwakte of huwelijksakte toevoegen. In de meest officiële zin, verandert er dus niets aan je naam als je gaat trouwen. Je ziet dat bijvoorbeeld bij het boeken van je vliegtuig ticket: daar moet je je naam invullen, zoals deze in je paspoort vermeld staat en daarin sta je met de achternaam waarmee je bent opgegroeid! Als je officieel een dubbele achternaam zou krijgen, kan je je voorstellen, wat er na enkele generaties zou gebeuren: iedereen zou dan 4 dubbele achternamen hebben en het hele systeem zou behoorlijk onpraktisch worden.
Wel krijg je door het huwelijk/geregistreerd partnerschap de bevoegdheid om de achternaam van je partner te gebruiken. Deze bevoegdheid geldt voor allebei de partners op gelijke wijze. En daarmee komen we van naamrecht uit op naamgebruik…
Naamgebruik bij trouwen
“En dan verklaar ik u nu tot man en vrouw!!!! U mag de bruid kussen” Het moment waarop jullie hebben gewacht, de trouwambtenaar heeft jullie huwelijk voltrokken. “Ik presenteer u meneer en mevrouw JANSEN!!!” Maar wacht even, dat was niet de bedoeling! Je wil je eigen achternaam houden! Dat waren jullie vergeten de trouwambtenaar te vertellen. Kies een van onze 70+ zelfstandig trouwambtenaren en je weet zeker dat dit goed gaat!
In 't Zonnetje
Naast het Nederlandse naamrecht heb je ook zoiets als naamgebruik; dat slaat simpelweg op welke naam je gebruikt in het dagelijks leven en hier heb je een aantal mogelijkheden, die geen juridische invloed hebben. Vroeger was het heel simpel en namen vrouwen de naam van de man over, maar ook dat was geen verplichting, maar simpelweg zo gegroeid door de tijd heen. Feitelijk zijn er vier combinaties mogelijk:
- Eerst je eigen achternaam, dan die van je partner
- andersom; eerst de achternaam van je partner, dan die van jezelf
- Allebei de achternaam van je partner
- Je eigen achternaam houden
Als je dus gehecht bent aan je eigen achternaam, kan je die gewoon blijven houden. Ook kan je er voor kiezen om allebei de achternaam van de man of de vrouw te nemen. Ook twee achternamen kan je overwegen, zowel voor de man als de vrouw, waarbij je filosofisch kan nadenken over de volgorde waarin je de achternamen schrijft.
Vroeger, toen je nog in ondertrouw ging bij de gemeente, kan je o dat moment aangeven welke optie je kiest. Hoewel de ondertrouw is afgeschaft moet je meestal nog steeds naar het stadhuis om een trouwlocatie en datum op te geven en te reserveren en op dat moment kan je voor de gemeente ook aangeven welke achternaam combinatie je kiest.
Er zijn natuurlijk allemaal redenen om je eigen achternaam te houden, of juist niet:
- Je wilt dezelfde achternaam als je (toekomstige) kinderen; die krijgen namelijk wel de achternaam van de vader.
- Je wilt je eigen achternaam houden, om de familiestamboom in leven te houden of je (groot)ouders te eren, respecteren of gewoon te plezieren
- Je ziet de noodzaak niet van het veranderen van je achternaam
- Je bent liever lui dan moe en je ziet op tegen de administratieve handelingen die horen bij het wijzigen van je achternaam bij alle instanties die je naam hebben (en dat kunnen er ondertussen letterlijk honderden zijn
- De achternaam van je partner ziet of klinkt verschrikkelijk in combinatie met jouw voornaam of roepnaam
- Je hebt (letterlijk) een naam voor jezelf opgebouwd in je carrière en wil daar aan vasthouden. Bivoorbeeld als je een freelancer, een artiest of een auteur bent
- Je wilt herkenbaar zijn als de ‘vrouw van’ of ‘man van’ in correspondentie met instanties, aan de telefoon of op de voordeur.
- En nog tientallen andere zakelijke en persoonlijke redenen.
Omdat er dus officieel niets verandert en je zelf mag kiezen welk naamgebruik je kiest in de praktijk (en dit kan je zelf wijzigen, als je wil na 3 jaar getrouwd te zijn, of wanneer dan ook), is er ook geen officiee register waarin je nieuwe naamgebruik staat en dat wordt doorgespeeld naar alle instanties. Het betekent dat als je een andere naam dan je originele geboorte achternaam wil gaan gebruiken, je dit zelf moet doorvoeren en doorgeven aan alle instanties.
Voor alle overheidsinstanties is het betrekkelijk eenvoudig, je moet dan je naam laten wijzigen in de Basisregistratie Personen (BRP). Dat kan via je DigiD. Hierop zijn alle overheidsinstanties aangesloten, dus die ontvangen zo direct bericht van je naamswijziging. Dit geld dus voor alle overheidsinstanties behalve je paspoort. Voor alle andere niet-overheids instanties en bedrijven geld dat deze niet zijn aangesloten op het BRP en dus geen automatisch bericht krijgen en je deze dus zelf individueel zal moeten berichten van je nieuwe achternaam.
Denk daarbij aan:
- Je werk email, visitekaartjes etc.
- Je persoonlijke email adressen
- Je social media profielen
- Je abonnementen op sportschool, kranten, TV, telefoon, internet, TV-gidsen (als je die nog hebt), magazines, Netflix etc.
- Je bankrekeningen en credit cards, pensioen en verzekeringen
Ook het terug veranderen van je naam doe je door het gewoon in de praktijk te wijzigen en dit consequent te berichten aan alle instanties die nog jouw oude achternaam gebruiken. Alleen bij het gemeentelijke register moet je het officieel doorgeven, zodat alle gemeentelijke berichten juist worden geaddresseerd.
De achternaam van je kinderen
Als jij en je partner beiden een achternaam hebben die je aan je kinderen wilt doorgeven, moet je kiezen. Het is namelijk niet mogelijk om het eerste kind de achternaam van de vader te geven en het tweede kind de achternaam van de moeder of een andere afwisseling van achternamen van de moeder en vader tussen kinderen, OM verwarring te voorkomen moeten alle kinderen die uit een huwelijk geboren worden dezelfde achternaam krijgen en daarbij is de achternaam van het eerstgeboren kind leidend. De regel is dat de kinderen de naam van de vader krijgen, maar dit hoeft niet zo te zijn!
Echter, als je de naam van de moeder wilt doorgeven aan de kinderen, moet dat al tijdens de zwangerschap worden vastgelegd. De bevestiging van het doorgeven van de naam van de moeder moet namelijk als onderdeel van alle papieren worden meegenomen bij het aangeven van het kind bij de gemeente. Hoewel de moeder ook fysiek aanwezig kan zij bij het aangeven van het kind op het gemeentehuis, kan het zijn dat dat vanwege medische redenen toch geen optie is. Daarom is het slimmer om de achternaam die het eerste kind – en daarmee alle volgende kinderen – vooraf vast te leggen, zodat hier later geen onduidelijk meer over kan ontstaan.
Je achternaam in geval van echtscheiding
Dat is nieuw voor mij! Na echtscheiding / ontbinding van een huwelijk blijft de bevoegdheid om de achternaam van de partner te gebruiken gewoon bestaan! Dit is geregeld in de wet, artikel 1: 9 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek. U heeft daar dus geen toestemming van uw ex-partner voor nodig en deze kan het ook niet ontnemen. Dit is handig als je als vrouw bijvoorbeeld dezelfde achternaam als je kinderen wilt behouden. Uw ex-partner kan u dan ook niet zomaar verbieden zijn achternaam te gebruiken. Als er kinderen geboren zijn uit uw huwelijk, dan kan uw ex-partner het u nimmer verbieden zijn achternaam te gebruiken. Slechts als er geen kinderen uit uw huwelijk zijn geboren, kan de gewezen echtgenoot de rechtbank verzoeken aan de vrouw haar bevoegdheid tot het gebruik van zijn achternaam te ontnemen. Daar moeten dan wel “gegronde redenen” voor zijn, waarbij het gedrag van de vrouw relevant kan zijn. In het algemeen wordt een dergelijk verzoek niet snel toegewezen. (bron)